De volgende generatie achter het stuur
De logistieke sector heeft niet genoeg jonge chauffeurs. Wat de sector nodig heeft, zijn aantrekkelijke opleidingsconcepten. Al tien jaar zet DACHSER Service und Ausbildungs GmbH de toon bij de opleiding van chauffeurs in de logistieke sector. De vestiging in Bremen heeft hier vanaf het begin aan meegewerkt.
Het mag dan wel ‘maar’ een vrachtwagen zijn, maar de nieuwkomer in het logistieke centrum van DACHSER in Bremen aan de Senator-Blase-Strasse heeft al na een paar weken de status van ‘stille ster’ bereikt. ‘Stil’, omdat de 16-tons elektrische truck van Renault bijna geruisloos door het verkeer in en rond Bremen rijdt, zonder lokale uitstoot, waardoor het een stille en milieuvriendelijke vervoersoplossing is. En het is een ‘ster’ voor zowel de chauffeurs als de klanten en voorbijgangers. "Vooral het lage geluidsniveau valt veel mensen meteen op. En onze e-truck is ook zeer wendbaar, waardoor hij ideaal is voor stadscentra," zegt Michael Schrader, General Manager European Logistics DACHSER Bremen, die blij is met de nieuwkomer in zijn vestiging.
"Intelligente technologie is één ding," zegt Schrader, "maar de mensen die ermee werken zijn minstens zo belangrijk. Een geavanceerd voertuig heeft ook kwaliteit nodig in de bestuurderscabine en achter het stuur." Maar juist hier doet zich al enige tijd een structureel probleem voor: de vervoerssector kampt met een tekort aan jonge chauffeurs. Volgens een onderzoek van de International Road Transport Union (IRU) klaagt maar liefst 62 procent van de vervoerders in Europa dat ze grote problemen hebben met het werven van mensen om hun vrachtwagens te besturen. Alleen al in Duitsland is er een tekort van 70.000 geschoolde chauffeurs, en worden er zo’n 20.000 banen per jaar niet ingevuld.
Een voorbeeldopleiding
DACHSER gaat deze uitdaging aan: in 2014 lanceerde het zijn eigen kwalificatietraject door DACHSER Service und Ausbildungs GmbH op te richten. Het doel is om jonge mensen te interesseren voor het beroep van chauffeur, hen te inspireren, op te leiden en langdurig aan de sector te binden - misschien worden ze later zelf zelfstandige transportondernemers.
In Bremen viel het concept vanaf het begin in goede aarde. Schrader speelde een actieve rol in de stuurgroep bij het opzetten en ontwikkelen van de opleiding. De praktische uitvoering op de locatie in Bremen vertrouwde hij vervolgens toe aan zijn wagenparkbeheerder, de 40-jarige familieman Christopher Trettin. "In 2015 konden we slechts één leerling aantrekken. Later werden dat er drie, maar geen van hen maakte het hele programma af," vertelt Trettin. Het aantal uitvallers bij de opleiding tot beroepschauffeur is altijd hoog geweest, vaak meer dan 50 procent. "Maar we lieten ons niet ontmoedigen. We bleven doorgaan en bleven aan onszelf werken. Op een gegeven moment ging het nieuws rond dat de kwaliteit en inhoud van de opleiding bij DACHSER erg goed is, en tegenwoordig hebben we tussen de zes en twaalf trainees verspreid over de drie jaar van het programma."
Elk jaar beginnen ongeveer 100 trainees in Duitsland hun opleiding tot beroepschauffeur bij de vestigingen van DACHSER. Binnen tien jaar is het uitgegroeid tot een van de toonaangevende opleidings- en trainingsbedrijven voor beroepschauffeurs in Duitsland. "We hebben het aanbod van TQ1-vrachtwagenschauffeursopleidingen geprofessionaliseerd en alle processen met betrekking tot de wereld van de chauffeurs onder de loep genomen", zegt Alexander Tonn, COO Road Logistics bij DACHSER.
"Het is niet alleen heel belangrijk om goede chauffeurs te vinden, maar ook om ze op de lange termijn te behouden en te motiveren," zegt Hendrik Jansen, Managing Director van DACHSER Service und Ausbildungs GmbH. Er moet ook rekening worden gehouden met het feit dat de houding van mensen ten opzichte van werk is veranderd. Tegenwoordig spelen onderwerpen zoals werk-privébalans, veranderende communicatie en waardevol, zinvol werk een belangrijke rol.
Een cultuur die verbondenheid creëert
Torsten Heiber herinnert zich dat hij in 2015 als jonge man begon met zijn chauffeursopleiding in Bremen. De wagenparkbeheerder was blij met zijn uitstekende resultaten, maar op een gegeven moment besloot hij voor een andere carrière te kiezen en stopte met de opleiding. Maar in 2018 keerde hij terug naar DACHSER, rondde zijn opleiding succesvol af in 2020 en werkte een tijdje als taskforce-chauffeur. Dit is een beschikbaarheidsdienst die DACHSER aanbiedt om zijn servicepartners te ondersteunen. Torsten is nu 26 jaar oud, is zowel op professioneel als op persoonlijk vlak volwassen geworden en heeft de overstap gemaakt naar wagenparkbeheer. Samen met Trettin zet hij zich met hart en ziel in voor de chauffeurstrainees van de vestiging in Bremen. "Het was echt een geluk voor ons dat we Torsten wisten aan te trekken voor het trainingsprogramma. Hij is vertrouwd met de opleidingseisen en het dagelijkse rijden en uit eigen ervaring weet hij alles over de vooroordelen en schijnbaar aantrekkelijke verleidingen die een chauffeurscarrière in de weg kunnen staan," zegt Trettin. "Wij en onze trainees waarderen dat enorm."
Een van deze trainees is Henrike Eisleb. Nu, in haar tweede jaar van de opleiding, is de 20-jarige toekomstige chauffeur al een gewaardeerd lid van het team in Bremen. Dat is niet vanzelfsprekend: vrouwelijke chauffeurs zijn nog steeds zeldzaam, met een bedrijfstakgemiddelde van slechts 2 procent. Trettin denkt dat een van de redenen waarom niet meer vrouwen chauffeur worden, het imago van chauffeurs als ‘heersers van de weg’ is; dat wil zeggen, een nog steeds door mannen gedomineerde groep. Een andere reden is dat de baan als fysiek veeleisend wordt beschouwd. "Natuurlijk moet je je tijdens een rit soms fysiek inspannen, bijvoorbeeld als je de steunen van een wissellaadbak uitschuift nadat je hem op zijn plaats hebt gemanoeuvreerd", legt Trettin uit. Maar tegenwoordig zijn er veel ergonomische hulpmiddelen die het tillen van zware ladingen ondersteunen, evenals elektrische pallettrucks die het veel gemakkelijker maken om pallets te verplaatsen en op te slaan. "Het idee dat dit allemaal niet mogelijk is voor vrouwen is een mythe. Eisleb doet het uitstekend in de opleiding, en we hebben alleen maar goede ervaringen met onze vrouwelijke chauffeurs."
Een veeleisend beroep
Over het algemeen hebben beroepschauffeurs tegenwoordig meer verstand dan kracht nodig, bijvoorbeeld bij het optimaal gebruik van de apparatuur.
"Onze trainees mogen vaak rijden in de elektrische bestelwagens en e-trucks die worden gebruikt voor korte- en langeafstandstransport," zegt Jansen. "Ze zijn nieuwsgierig en gefascineerd door nieuwe technologie. Ze lopen voorop in het gebruik ervan en krijgen zelfvertrouwen en de zekerheid dat ze op de goede weg zijn voor de toekomst." In Bremen mogen de derdejaars trainees rijden met de gloednieuwe, volledig elektrische E-Tech D16 van Renault Trucks. "Eisleb kijkt er nu al naar uit. Onze trainees zijn altijd een beetje trots dat ze met de meest geavanceerde technologie werken", zegt Trettin.
En terecht, want deze toekomstige chauffeurs begeven zich op een veeleisend terrein. Juridische en administratieve kennis is minstens zo belangrijk als technische en rijvaardigheden, bijvoorbeeld met betrekking tot verkeersregels, gevaarlijke goederen of het vastzetten van lading. "Dit alles vraagt om een bepaald soort persoonlijkheid," zegt Trettin. "Beroepschauffeurs zijn geen ondersteunende medewerkers, maar bekwame werknemers die bereid en in staat zijn om de verantwoordelijkheid te nemen voor het voertuig en de goederen die ze vervoeren. Met gemiddeld 16 stops en 16 verschillende contactpunten ontmoeten ze ook een grote diversiteit aan mensen, die allemaal een ander humeur en houding hebben. Ze moeten dus een goede uitstraling en persoonlijkheid hebben."
Nieuwe opleidingsnormen stellen
Met het oog op de belangrijke rol van beroepschauffeurs en met alle ervaring die in tien jaar opleiding is opgedaan, is de agenda van DACHSER Service und Ausbildungs GmbH duidelijk: "In een steeds uitdagender arbeidsmarkt is het belangrijker dan ooit om op basis van gelijkwaardigheid en vertrouwen samen te werken, aantrekkelijke arbeidsomstandigheden voor chauffeurs te bieden en te zorgen voor een sterke en duurzame samenwerking met onze servicepartners," aldus Tonn.
Dit jaar lanceerde Road Logistics een ander initiatief om de samenwerking met transportbedrijven op een rechtvaardige en respectvolle manier voort te zetten. Het uitgangspunt is een gedragscode voor servicepartners, die moet dienen als uniforme richtlijn voor samenwerking.
Zelfs met al deze concepten en maatregelen zal het niet mogelijk zijn om het structurele en wereldwijde tekort aan chauffeurs op te lossen, maar de richting is duidelijk. "Duurzame logistiek zal worden bepaald door de kwaliteit van zowel de dienstverlening als de mensen die deze dagelijks leveren," zegt Tonn. "De doorslaggevende basis hiervoor wordt gelegd in opleiding en bijscholing." En dan zijn het niet alleen de nieuwste generatie voertuigen die de sterren zijn, zoals in Bremen, maar ook de chauffeurs.